تبیین معیارهای عدالت در قرآن/ مردم باید معیار حق و عدالت را بشناسند

حجت الاسلام محمد علی ایازی قرآن پژوه و محقق در گفتگو با خبرنگار مهر درباره عدالت و جایگاه آن در قرآن اظهار داشت: آیات فراوانی درباره جایگاه عدالت در قرآن داریم و سوره حدید یکی از رسالت های مهم پیامبران را آماده کردن و زمینه سازی برای  تحقق عدالت بیان می کند.

وی افزود: در اهمیت عدالت در قرآن می توان به آیات متعددی اشاره کرد که ابعاد مختلف عدالت را حتی عدل الهی را دربرگرفته است.

حجت الاسلام ایازی یادآور شد: یک دسته از آیات قرآن به بحث عدل جهانی و کیهانی اشاره کرده است، همانطور که در سومین آیه سوره الاحقاف آمده است: ما آسمانها و زمین و آنچه را در میان این دو است جز به حق و براى سرآمد معینى نیافریدیم . در مقوله های گسترش عدالت نیز در قرآن آیات بسیاری مورد تأکید قرار گرفته است که حتی این گسترش عدالت شامل رفتار با مخالفین نیز می شود، همانطور که قرآن در آیه 105 سوره نساء فرموده است: ما این کتاب را بحق بر تو نازل کردیم؛ تا به آنچه خداوند به تو آموخته، در میان مردم قضاوت کنى.

وی با تأکید بر اینکه خداوند در قرآن به عدالت از ابعاد مختلفی اشاره کرده که در آن میان می توان به عدالت اجتماعی، عدالت سیاسی، عدالت اقتصادی، عدالت فرهنگی و عدالت قضایی اشاره کرد گفت: عدالت سیاسی به معنای قدرت بیان مردم، آزادی اندیشه، آزادی حق انتخاب است و به تعبیر قرآن فرصتهایی را برای انتخاب اندیشه های مختلف برای مردم فراهم کنیم؛ امری که در بعد فرهنگی عدالت نیز مطرح است.

ایازی یادآور شد: عدالت قضایی نیز به معنای رفتار براساس عدالت است همانطور که در آیه 65 سوره نساء آمده است: به پروردگارت سوگند که آنها مؤمن نخواهند بود، مگر اینکه در اختلافات خود، تو را به داورى طلبند؛ و سپس از داورى تو، در دل خود احساس ناراحتى نکنند؛ و کاملا تسلیم باشند.

وی با اشاره به اینکه عدالت اقتصادی نیز ابعاد مختلفی دارد گفت: قرآن آیه هایی برای توزیع ثروت دارد که تأکید می کند ثروت باید طوری تقسیم نشود که تنها ثروتمندان از آن استفاده کنند. انجام هرکاری با سند و دلیل و مدرک از جمله تأکیداتی است که در قرآن در رابطه با مسائل اقتصادی مورد اشاره قرار گرفته است، همچنین ضایع نکردن حق مردم و داوری بین آنها براساس عدالت .

این محقق و قرآن پژوه اضافه کرد: به طور کلی می توان گفت قرآن راهکارها و تأکیدات ویژه ای برای به کاربستن عدالت در جامعه ارائه کرده است.

وی تصریح کرد: مسئله ای که قرآن به آن توجه می دهد مسئله معرفت و آگاهی است. شکی نیست که جامعه باید از معرفت و آگاهی برخوردار باشد، در بسیاری از موارد از آنجا که مردم حقوق خود را نمی شناسند مورد ظلم و ستم قرار می گیرد و قرآن کریم در آیات متعددی با نشان دادن حق و عدالت معیارهای عدالت را تبیین کرده است تا مردم از شرایط آن آگاه شوند.